Kiedy w rodzinie wydarzy się rozwód, każde dziecko w mniejszym czy większym stopniu będzie czuło gniew i rozczarowanie, może mieć również poczucie, że rodzice go zdradzili. Dzieje się to dlatego, gdyż w rozumieniu malucha rodzice złamali niepisaną umowę bycia razem i w ten sposób zawalił mu się świat. Jest to całkowicie naturalne, tak samo jak zazdrość, gdy pojawi się młodsze rodzeństwo. Nie miejmy o to pretensji. Nastolatki odbierają rozwód całkowicie inaczej. Przedstawiam Wam poniżej ogólne informacje na temat tego jak dziecko w danym wieku może przeżywać rozwód.
Dzieci w wieku do 3 lat
Najważniejsze w tym okresie jest utworzenie silnego, specyficznego związku z ojcem i matką, opieki, dostarczenia żywności i zadbania o higienę. Potrzebuje zatem stałego kontaktu z obojgiem lub jedną z tych osób. Miłość ta przekłada się na relacje w dorosłym życiu. Według K. Jabłońskiego rozwód, kiedy dziecko jest takie małe nie wpływa na nie bardzo mocno znacząco w sposób bezpośredni, ale może wpływać w sposób pośredni. Dokładnie dlatego, że rodzic zostający przy dziecku zazwyczaj jest smutny, przygnębiony, ma wiele w sobie trudnych emocji i to właśnie w kontakcie przenosi się na potomka. W tym czasie również trzeba zachęcać współmałżonka do kontaktu z dzieckiem.
Dzieci w wieku od 3 do 7 lat
Dzieci w tym wieku są już bardzo świadome, jednak potrzebują dużo czasu, by wszystko sobie poukładać i zrozumieć. Przedszkolaki najbardziej doświadczają uczucia zmiany oraz ‚straty’ jednego rodzica, zastanawiają się nierzadko czy drugi ich nie ‚opuści’. Mogą wówczas zadawać bardzo dużo pytań, bo chcą by wszystko wróciło do dawnego stanu rzeczy.
Dzieci w wieku od 7 do 13 lat
W zasadzie w każdym wieku dzieci odczuwają stratę, niepewność szok. Te starsze są bardziej świadome, więcej obserwują i rozmyślają w danej sytuacji. Chcą być lojalni wobec obydwojga rodziców. Nie można wówczas zmuszać go do dokonania wyboru między jednym rodzicem a drugim.
Nastolatki
I bez rozwodu rodziców, wiek dojrzewania jest dla nich szalenie trudny. Tworzy się ich świat na nowo, a tu jeszcze dodatkowe problemy. W tym wieku młody człowiek może eksperymentować z miłością, seksem, odpowiedzialnością, narkotykami, przyjaźnią, alkoholem itd. Kiedy w tym momencie pojawi się rozwód – wszystko może się nasilić. K. Jabłoński podaje tu piękne porównanie. Zależność nastolatka od rodziców jest jak zależność himalaisty od ostatniego obozu przed szczytem. Może wybierać się na wspinaczkę, poznawać dalszą drogę, jednak zawsze ma bazę, do której może wrócić. Rodzice u nastolatka powinni być taką bazą. Rozwód niekiedy przecina ten bezpieczny szlak i sprawia, że nastolatek może za szybko dojrzeć, czego tak naprawdę nie chce. Trzeba tutaj wiedzieć, że młoda osoba prezentować może bardzo skrajne emocje, jednak mimo wszystko być przy nim, rozmawiać. Nie zaczynać zdania od „kiedy dorośniesz, to Ci powiem’, lecz szczerze wyjaśnić tyle, ile jest to potrzebne”
Rozwodząc się z mężem lub żoną, warto pamiętać o prawidłach rozwojowych typowych dla danego wieku. Można doprowadzić do wręcz traumatycznych skutków tłumacząc sprawy między rodzicami 10-latkowi tak jak nastolatkowi i odwrotnie. Pamiętajmy jednak, że każde dziecko jest inne i należy je traktować indywidualnie, nie kierując się tylko i wyłącznie wiekiem. W następnych wpisach z cyklu „Rozwód” postaram się Wam napisać jak dokładnie o tym rozmawiać.
